กลุ่มฮูษีสามารถขัดขวางการค้าโลกได้หรือไม่?

ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2566 บริษัทขนส่งรายใหญ่ถูกบังคับให้เปลี่ยนเส้นทางเรือของตนออกจากทะเลแดง หรือ Red sea เพื่อหลีกเลี่ยงทวีปแอฟริกาซึ่งก่อให้เกิดต้นทุนจำนวนมาก หลังจากที่กลุ่มฮูษีในประเทศเยเมนได้มุ่งเป้าหมายไปยังเรือที่เดินทางผ่านท่าเรือของอิสราเอลโดยร่วมมือกันกับชาวปาเลสไตน์ กลุ่มพันธมิตรอิหร่านเรียกร้องให้อิสราเอลยอมให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมเข้าไปถึงฉนวนกาซาซึ่งได้รับความเดือดร้อนจากการปิดล้อม และการทิ้งระเบิดของอิสราเอลมายาวนานกว่าสองเดือน กลุ่มเยเมนยังเรียกร้องให้อิสราเอลยุติสงครามอันโหดร้ายในฉนวนกาซา

กลุ่มฮูษีคือใคร?

กลุ่มฮูษีเป็นกลุ่มติดอาวุธที่เป็นนิกายย่อยของไซดิส ซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อยมุสลิมนิกายชีอะต์ในเยเมน พวกเขาได้ชื่อมาจากชื่อของผู้ก่อตั้งขบวนการ ฮุซัยน์ บัดร์อัดดีน อัลฮูษี (ussein al-Houthi) กลุ่มนี้ก่อตั้งขึ้นในช่วงทศวรรษ 1990 (พ.ศ. 2533 - พ.ศ. 2542) เพื่อต่อสู้กับสิ่งที่พวกเขามองว่าเป็นการทุจริตของประธานาธิบดีอาลี อับดุลลาห์ ซาเลห์ ในขณะนั้น กลุ่มฮูษีได้กบฏต่อรัฐบาลเยเมนที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลในปี พ.ศ. 2557 ก่อให้เกิดการต่อสู้ที่นำไปสู่สงครามกลางเมืองที่ก่อให้เกิดวิกฤตด้านมนุษยธรรมที่สร้างความเสียหายร้ายแรงในประเทศอาหรับที่ยากจนแห่งนี้

ปัจจุบัน ประชากรเยเมนส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในพื้นที่ควบคุมของกลุ่มฮูษี นอกจากซานา และเยเมนตอนเหนือแล้ว กลุ่มกบฏฮูษียังเข้าควบคุมชายฝั่งทะเลแดงอีกด้วย รัฐบาลอย่างเป็นทางการพร้อมกับประธานาธิบดีฮาดีได้หนีออกนอกประเทศในปี พ.ศ. 2558 ไปยังริยาด เมืองหลวงของซาอุดีอาระเบีย ด้วยเหตุนี้ กลุ่มฮูษีจึงถือว่าซาอุดีอาระเบียเป็นศัตรูของพวกเขา

กลุ่มฮูษีประกาศตนเป็นส่วนหนึ่งของ "แกนต่อต้าน" ที่นำโดยอิหร่าน ต่อต้านอิสราเอล สหรัฐอเมริกา และประเทศอื่น ๆ ในโลกตะวันตกพร้อมด้วยกลุ่มฮามาส และฮิซบอลเลาะห์ กลุ่มฮิซบอลเลาะห์ได้มอบประสบการณ์ทางทหาร และเผยแพร่การฝึกอบรมให้กับพวกเขามาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557 ตามข้อมูลของศูนย์ต่อต้านการก่อการร้าย สถาบันวิจัยของสหรัฐอเมริกา กลุ่มฮูษียังถือว่าอิหร่านเป็นพันธมิตรของพวกเขาด้วย อิหร่านได้ให้การสนับสนุนด้านวัสดุ และการทหารจำนวนมหาศาล

สถานการณ์ในปัจจุบัน

จนถึงปัจจุบัน กลุ่มฮูษีมีคลังแสงทางการทหารที่สำคัญซึ่งประกอบไปด้วยโดรน และขีปนาวุธหลายชนิด รวมถึงขีปนาวุธต่อต้านเรือซึ่งพวกเขาใช้โจมตีเรือในทะเลแดงได้สำเร็จเป็นครั้งแรก กลุ่มฮูษีได้ยิงจรวด และโดรนทางตอนใต้ของอิสราเอลเป็นครั้งแรกในเดือนตุลาคมแต่ล้มเหลวในการบรรลุเป้าหมายที่อยู่ห่างออกไปราว ๆ 2,000 กิโลเมตร หรือถูกอิสราเอล และพันธมิตรสกัดกั้นไว้ อิหร่านปฏิเสธการมีส่วนร่วมในการโจมตีของกลุ่มฮูษีในทะเลแดงในส่วนของอิหร่าน

แต่ในขณะที่เมืองเทลอาวีฟ (Tel Aviv) ยังคงปฏิเสธเสียงเรียกร้องระหว่างประเทศให้หยุดยิง กลุ่มฮูษีก็เพิ่มการโจมตีขึ้นโดยใช้ประโยชน์จากตำแหน่งของพวกเขาใกล้ทะเลแดง และโดยเฉพาะอย่างยิ่งใกล้กับช่องแคบบับเอลมันเดบแคบ ๆ ที่เชื่อมอ่าวเอเดนกับทะเลทางใต้ พวกเขาได้เข้ายึด และครอบครองเรือสินค้าลำหนึ่งไว้ที่ท่าเรือของพวกเขา และได้โจมตีเรือสินค้าอื่น ๆ อีกหลายลำที่บรรทุกทุกอย่างตั้งแต่รถยนต์ไปจนถึงอาหาร กลุ่มฮูษีได้กล่าวว่าเรือที่ไม่เกี่ยวข้องกับอิสราเอลนั้นไม่มีอะไรต้องกังวล และจะโจมตีเฉพาะเรือที่เป็นของอิสราเอล หรือกำลังขนส่งสินค้าเข้า และออกจากอิสราเอลเท่านั้น อย่างไรก็ตาม การติดตามความเป็นเจ้าของเรืออาจเป็นเรื่องยาก และบริษัทบางแห่งที่เป็นเป้าหมายได้ปฏิเสธความสัมพันธ์กับอิสราเอล

ทำไมเส้นทางการเดินเรือนี้จึงสำคัญมาก?

จากข้อมูลของสำนักงานสารสนเทศด้านพลังงานของสหรัฐอเมริกา ในช่วงครึ่งแรกของปี พ.ศ. 2566 และ 12% ของการค้าน้ำมันทางทะเลทั่วโลก และก๊าซธรรมชาติเหลว 8% ผ่านทางช่องแคบบับเอลมันเดบ นั่นคือน้ำมัน 8.8 ล้านบาร์เรลต่อวัน และ LNG 4.1 พันล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน ในแต่ละปีมีเรือมากกว่า 17,000 ลำแล่นผ่าน โดยบางลำมุ่งหน้าสู่คลองสุเอซซึ่งทอดไปสู่ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน และเชื่อมระหว่างเอเชีย และตะวันตก

บริษัทขนส่งบางบริษัทเลือกที่จะทำการขนส่งทางทะเลเป็นทางเลือกเดียวซึ่งเป็นเส้นทางที่ยาวกว่ามากทั่วแอฟริกา แต่ทางเลือกนี้สามารถเพิ่มค่าใช้จ่าย และทำให้การเดินทางยาวนานขึ้นถึงสองสัปดาห์ บริษัทประกันภัยยังขึ้นราคาประกันภัยสำหรับเรือที่วางแผนจะเดินทางตามเส้นทางนี้ด้วย

ใครบ้างที่ได้รับผลกระทบนี้?

• อิสราเอล ซึ่งเป็นเป้าหมายโดยตรงเป้าหมายแรกของกลุ่มฮูษี รู้สึกว่าได้ผลกระทบจากการขัดขวางทางการค้าทางทะเลแล้ว การจราจรผ่านทางท่าเรือทางตอนใต้ของไอแลตซึ่งตั้งอยู่ในเมืองซึ่งเป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวได้หยุดลงแล้ว และยังไม่มีความแน่นอนในอนาคตอันใกล้นี้หากสงครามยังคงดำเนินต่อไป
• อียิปต์ ซึ่งได้อยู่ในภาวะเศรษฐกิจตกต่ำอย่างหนักก่อนเกิดสงคราม อียิปต์อาจได้รับผลกระทบอย่างหนักจากการชะลอตัวของการค้า รวมทั้งยังมีค่าธรรมเนียมการขนส่งลดลงสำหรับการขนส่งสินค้าผ่านคลองสุเอซซึ่งทางอียิปต์ใช้เป็นทางเลือกหลัก
• ยุโรป และประเทศแถบเมดิเตอร์เรเนียนจะประสบความสูญเสียครั้งใหญ่ที่สุดหากสถานการณ์ปัจจุบันดำเนินต่อไปในระยะยาว

สิ่งนี้จะส่งผลต่อผู้บริโภคอย่างไร?

ตามที่ คริส โรเจอร์ส (Chris Rogers) หัวหน้าฝ่ายวิจัยห่วงโซ่อุปทานของ S&P Global Market Intelligence กล่าวไว้ว่าจะมีผลกระทบต่อห่วงโซ่อุปทานอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้เนื่องจากการเปลี่ยนเส้นทางของเรือจากทะเลแดง ความล่าช้าในการรับสินค้าไปยังร้านค้าสามารถเกิดขึ้นได้ และการเดินทางของเรือคอนเทนเนอร์จะเพิ่มขึ้นอย่างน้อยสิบวัน ภาษีการขนส่งเพิ่มขึ้น และบริษัทต่าง ๆ อาจผลักดันต้นทุนเหล่านี้ไปให้กับผู้ซื้อ นอกจากนี้ยังมีความเป็นไปได้สูงที่การหยุดชะงักดังกล่าวอาจทำให้ราคาน้ำมัน และก๊าซธรรมชาติสูงขึ้น ราคาพลังงานที่สูงขึ้น ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญในรถยนต์ และเชื้อเพลิงเครื่องบิน อาจนำไปสู่การเพิ่มขึ้นของอัตราเงินเฟ้อครั้งใหม่ การหยุดชะงักของการจัดหา LNG จะส่งผลให้ราคาไฟฟ้าสูงขึ้น

กลุ่มฮูษีต้องการอะไร?

ในบริบทของสงครามฉนวนกาซา พวกเขาต้องการแสดงให้เห็นว่าพวกเขาเป็นสมาชิกคนสำคัญของ "แกนต่อต้าน" ที่นำโดยอิหร่าน โดยการแสดงการสนับสนุนต่อกลุ่มฮามาส ในการทำเช่นนั้น กลุ่มฮูษีแสวงหาการยอมรับจากนานาชาติว่าเป็นรัฐบาลที่ถูกต้องตามกฎหมายของเยเมน

พันธมิตรกำลังเตรียมการตอบโต้อะไรอยู่?

การโจมตีดังกล่าวกระตุ้นให้สหรัฐฯ เปิดปฏิบัติการทางทะเลระหว่างประเทศเพื่อปกป้องเรือที่สัญจรในเส้นทางทะเลแดง ร่วมกับอังกฤษ แคนาดา ฝรั่งเศส บาห์เรน นอร์เวย์ และสเปน ลอยด์ ออสติน รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ จัดการประชุมเสมือนจริงกับรัฐมนตรีจากกว่า 40 ประเทศ และเรียกร้องให้ประเทศอื่น ๆ มีส่วนร่วมในความพยายามที่จะรักษาความปลอดภัยด้านการขนส่งในภูมิภาค