Pada bulan Disember 2023, syarikat-syarikat perkapalan utama terpaksa mengalihkan kapal-kapalnya dari Laut Merah untuk memintas benua Afrika, menanggung kerugian yang besar selepas kumpulan Houthi Yaman menyasarkan kapal-kapal yang melalui Pelabuhan Israel sebagai solidariti dengan Palestin. Kumpulan sekutu Iran ini telah menggesa Israel untuk membenarkan bantuan kemanusiaan sampai ke Gaza yang telah mengalami sekatan dan pengeboman daripada Israel lebih dari 2 bulan. Kumpulan Yaman ini juga menuntut Israel untuk menamatkan peperangan yang kejam di Gaza.
Siapakah Houthi?
Houthi merupakan kumpulan bersenjata yang merupakan submazhab minoriti Islam Syiah Yaman, Zaidi. Namanya berasal daripada pengasas pergerakan tersebut, Hussein al-Houthi. Kumpulan ini telah ditubuhkan pada tahun 90-an untuk melawan perkara yang mereka lihat sebagai rasuah oleh Presiden Ali Abdullah Saleh ketika itu. Houthi memberontak terhadap kerajaan Yaman yang diiktiraf di peringkat antarabangsa pada tahun 2014, melancarkan pertempuran yang membawa kepada perang saudara yang telah menyebabkan krisis kemanusiaan yang dahsyat di negara Arab.
Pada hari ini, kebanyakan populasi Yaman tinggal di kawasan yang dikawal oleh Houthi. Selain daripada Sanaa dan Yaman Utara, pemberontak Houthi mengawal persisiran Laut Merah. Kerajaan rasmi, Presiden Hadi, telah lari meninggalkan negara itu pada tahun 2015 ke ibu negara Arab Saudi, Riyadh. Atas sebab ini, Houthi menganggap Arab Saudi sebagai musuhnya.
Houthi mengisytiharkan diri mereka sebagai sebahagian daripada “paksi penentangan” yang diketuai Iran melawan Israel, AS dan seluruh Barat - bersama-sama dengan Hamas dan Hezbollah. Hezbollah telah mempersiapkan mereka dengan pengalaman dan latihan ketenteraan yang luas sejak 2014, menurut Pusat Pencegahan Keganasan, sebuah institut penyelidikan AS. Houthi juga menganggap Iran sebagai sekutunya. Iran telah menyediakan pelbagai bahan dan ketenteraan yang besar.
Situasi Semasa
Sehingga kini, Houthi mempunyai senjata ketenteraan yang besar dengan pelbagai dron dan peluru berpandu, termasuk peluru berpandu antikapal balistik yang pertama kali berjaya digunakan terhadap kapal-kapal di Laut Merah. Houthi pertama kali melancarkan roket dan dron di selatan Israel pada bulan Oktober, tetapi ia sama ada gagal mencapai sasarannya yang jauh – kira-kira 2000 kilometer (1,240 batu) – atau telah dipintas oleh Israel dan sekutunya. Iran, bagi pihaknya, menafikan penglibatannya dalam serangan Houthi di Laut Merah.
Tetapi, apabila Tel Aviv terus menolak gesaan antarabangsa untuk gencatan senjata, Houthi telah meningkatkan serangannya, memanfaatkan kedudukannya berdekatan Laut Merah dan terutamanya berhampiran Selat Bab-el-Mandep yang menghubungkan Teluk Aden ke laut Selatan. Mereka telah menangkap dan menahan kapal perdagangan di pelabuhannya dan telah menyerang beberapa kapal perdagangan lain yang membawa pelbagai barangan daripada kereta sehingga makanan. Houthi telah menyatakan kapal-kapal yang bukan sekutu dengan Israel tidak perlu berasa risau dan hanya akan menyerang kapal-kapal milik Israel atau kapal yang membawa barangan masuk dan keluar Israel. Walau bagaimanapun, menjejak pemilikan kapal boleh menjadi sukar dan beberapa syarikat yang telah disasarkan menafikan ikatan dengan Israel.
Mengapa Laluan Perkapalan Ini Sangat Penting?
Menurut Pentadbiran Maklumat Tenaga AS, pada separuh pertama tahun 2023, 12% daripada semua perdagangan bawaan laut bagi minyak dan 8% daripada gas asli cecair telah melalui Bab-el-Mandeb. Itu adalah 8.8 juta tong minyak sehari dan 4.1 bilion kaki padu LNG sehari. Lebih daripada 17,000 kapal melaluinya setiap tahun, sebahagian daripadanya terikat pada Terusan Suez yang membawa ke Laut Mediterranean serta menghubungkan Asia dan Barat.
Beberapa syarikat perkapalan memilih satu-satunya alternatif untuk pengangkutan laut – laluan yang lebih jauh di sekitar Afrika. Tetapi ini boleh menambah kos dan memanjangkan perjalanan sehingga dua minggu. Penanggung insurans juga menaikkan harga insurans untuk kapal-kapal yang merancang untuk mengikut laluan ini.
Siapa yang Susah?
- Israel, sasaran pertama Houthi, telah merasai impak perdagangan maritim yang terganggu. Trafik yang melalui Pelabuhan Selatan Eilat, yang terletak di bandar yang juga merupakan pusat pelancongan, telah berkurang dan masa depan yang boleh dilihat kelihatan tidak menentu semasa perang berterusan.
- Mesir, ekonominya yang berada dalam keadaan buruk sebelum perang bermula, boleh terjejas teruk disebabkan kelembapan perdagangan, selain daripada bayaran transit yang lebih murah untuk kargo yang melalui Terusan Suez, tempat ia sangat bergantung.
- Negara-negara Eropah dan Mediterranean akan mengalami kerugian yang paling besar sekiranya situasi sekarang berterusan dalam jangka masa panjang.
Bagaimana Perkara Ini Akan Memberi Kesan Kepada Pengguna?
Menurut Chris Rogers, Ketua Penyelidikan Rantaian Bekalan di S&P Global Market Intelligence, pasti akan ada kesan terhadap rantaian bekalan disebabkan pengalihan kapal dari Laut Merah. Kelewatan dalam menghantar barangan ke kedai-kedai boleh dijangka, dan perjalanan kapal kontena akan bertambah sekurang-kurangnya 10 hari. Tarif pengiriman telah meningkat, dan syarikat-syarikat mungkin menyalurkan kos-kos ini kepada pembeli. Selain daripada itu, terdapat kebarangkalian tinggi yang gangguan ini boleh membawa kepada harga gas asli dan minyak yang lebih tinggi. Kenaikan harga tenaga, bahan utama dalam bahan api automobil dan jet boleh membawa kepada kenaikan baharu dalam inflasi. Bekalan LNG yang terganggu akan membawa kepada harga elektrik yang lebih tinggi.
Apa Kemahuan Houthi?
Dalam konteks peperangan Gaza, mereka mahu menunjukkan bahawa mereka adalah ahli utama “paksi penentangan” pakatan Iran dengan menunjukkan sokongan mereka kepada Hamas. Dengan berbuat demikian, Houthi ingin mendapatkan pengiktirafan antarabangsa sebagai kerajaan Yaman yang sah.
Apakah Tindak Balas yang sedang Disediakan oleh Sekutu?
Serangan tersebut telah mendorong AS untuk melancarkan operasi tentera laut antarabangsa untuk melindungi kapal-kapal yang melalui Laut Merah, disertai oleh Britain, Kanada, Perancis, Bahrain, Norway dan Sepanyol. Setiausaha Pertahanan AS, Lloyd Austin telah mengadakan mesyuarat maya dengan para menteri dari lebih 40 buah negara dan menyeru negara-negara lain untuk menyumbang kepada usaha mendapatkan perkapalan di rantau tersebut.